易烊千玺女装扮相比耶自拍显呆萌 自夸：真俊
 |
Qeyrana Suezê | |
|---|---|
 | |
| Dema destpêkirinê |
|
| Dema bidaw?b?nê |
|
| Be?dar | |
 | |
biguhêre - W?k?daneyê biguhêre | |
Qeyrana Suezê yan Kr?za Suezê (bi ingl?z?: Suez Crisis; bi ereb?: ???? ?????? - ??????? ???????; bi frans?: Crise du canal de Suez; bi ?bran?: ???? ???) navê qeyrana li ser Kanala Suezê (herwek? bi tirk?: Suwey?) derketiye ye. Ev pev??neke navnetewey? b? di cotmeha 1956an de di navbera Misirê ? welatên Br?tanya, Fransa ? ?sraêlê.
Sedema qeyranê
[biguhêre | ?avkaniyê biguhêre]Sedema wê j? netewekirina ??rketa Kanala Suezê ya Br?tanya-Frans? ji aliyê Serokê Misrê ve b?. Di nava Rezber 1956 - Adar 1957'? bêhna ?erek? c?han? li c?hanê belav b?. Serokdewletê Misirê Cemal Ebdul Nasir bi beyaniyeke ferm? Kanala Suezê ji bikaran?na navnetwey? re girt. Ji bo Br?tanya Mezin, Kanala Suezê ji bo peydakirina petrolê xwed? gir?ngiyek mezin b?. Br?tanya, Fransa ? ?sraêl li hev kirin ku ?sraêl wê li N?vgirava S?na ? Z?vala Gazzeyê êr??? Misirê bike, pi?tre Br?tanya ? Fransa dê bi esman? êri?? Kanala Suezê bikin ? bi awayek? da?m? kontrol bikin. Ev manovra ji derve re wek m?syonek navbeynkariyê dihat n??andan. Li ser vê dax?yaniyê, ?sraêl, Br?tanya ? Fransa yekdeng bi Misirê re dikevin cengê.[1]
Ji ber ku têkiliyên YKSS ? Misirê wê demê gelek ba? b?, YKSS gef li rojavayiyan kir ? bi avêtina bombeya atomê bo Par?s ? Londonê wan da tirsandin. Gefên Sovyetê biserketin ? daw? li ?erek? domdirêj ? têrxw?n? hat. Mirov dikare bêje ku ?er hêj li destpêkê bidaw? b?. Artê?a Misirê 1.650 jê??nê da.
Rola wez?rê karê derve yê Kanadayê Lester Pearson, di lihevhatinê de ?êb?. Li ser pê?niyara w? hêzên ?ekdar ên NYê li herêmê hatin bicihkirin. Ev hêz heya sala 1967'? li herêmê ma. ?er di demeke kurt de pêkhat. ?sraêlê êri? bir ser Misirê. Bi armanca pê??lêgirtina ?er j? Fransa ? Br?tanya ketin kanalê ? artê?a Misirê têkbirin.
?er qelsiya Ewropayê da n??andan. Gor? gelekan êd? Ewropa bê? DYAyê nedikar? tevbigere ? hêza YKSSê hem? ditirsandin. Misir her?end? ji aliyê le?ker? ve têk??b? j?, di c?hana ereban de dib? pê?eng.
Encam
[biguhêre | ?avkaniyê biguhêre]Encama vê yekê xurtkirina pêgeha Misrê li Rojhilata Nav?n b?; di maweya nav?n de, ev b?yer b?n sedema peywendiyên nêz?k di navbera Misir ? Yek?tiya Sovyetê de. Bi v? away? aloziya Rojhilata Nav?n b? be?ek ji ?erê Sar. Hêzên kolonyal?st ên kevnar ên ewrop? ne?ar b?n ku fêr bibin ku her du hêzên c?han?, DY ? Yek?tiya Sovyetê, carinan dikarin ji bo armancek hevbe? bibin yek, her ?end ew dijberên ?erê sar bin j?. Di encamê de, operasyonên serbixwe yên Ewropiyan êd? ne ew qas hêsan b?n.
Br?tanyaya Mezin ? Fransa hewil dan ku êr??kariya le?ker? bikar b?nin da ku Misirê ne?ar bikin ku Kanala Suezê pa?de bide ? rejima xwe hilwe??ne. Di heman demê de, artê?a Sovyetê serhildana Mecaristanê têk bir. Vê yekê welatên dijber di têgih??tina gel de xiste ser heman asta dereng-emperyal?st[2].
?avkan?
[biguhêre | ?avkaniyê biguhêre]- ^ "Nahostkrieg 1956: ?gypten verstaatlicht den Suezkanal - WELT". DIE WELT (bi alman?). Roja gihi?tinê 30 kan?na pa??n 2023.
- ^ Jost, Dülffer (2004). Europa im Ost-West-Konflikt 1945–1990 (bi alman?). Mun?h. r. 179. ISBN 3-486-49105-9.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (l?nk)
